دسته بندی: 1،4-دی اکسان

1،4-دی اکسان چیست؟

1،4-دی اکسان یک ترکیب شیمیایی با فرمول مولکولی C4H8O2 است. این یک حلال آلی است که بی رنگ، قابل اشتعال و بوی شیرین ضعیفی دارد. این ماده شیمیایی به دلیل اثرات نامطلوب احتمالی آن بر سلامت انسان و محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، جنبه‌های مختلف 1،4-دی اکسان از جمله موارد استفاده، منابع قرار گرفتن در معرض، خطرات سلامتی، مقررات، و استراتژی‌های کاهش را بررسی خواهیم کرد.

موارد استفاده از1،4-دی اکسان 

1،4-دی اکسان در درجه اول به عنوان یک تثبیت کننده برای حلال های کلردار مانند تری کلرواتیلن (TCE) در طول فرآیندهای تولید استفاده می شود. به عنوان یک حلال برای طیف گسترده ای از مواد از جمله روغن ها، گریس ها، موم ها و رزین ها عمل می کند. علاوه بر این، به عنوان یک واسطه شیمیایی در تولید محصولات مختلف مانند داروها، رنگ ها و لوازم آرایشی و بهداشتی عمل می کند.

منابع قرار گرفتن در معرض 1،4-دی اکسان

تخلیه های صنعتی

یکی از منابع اصلی آلودگی 1،4-دی اکسان تخلیه های صنعتی است. شرکت‌هایی که از این ماده شیمیایی استفاده می‌کنند یا تولید می‌کنند ممکن است آن را از طریق تخلیه فاضلاب یا شیوه‌های دفع نامناسب در محیط زیست آزاد کنند. این می تواند منجر به آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی مجاور شود.

آب های زیرزمینی آلوده

1،4-دی اکسان بسیار محلول در آب است که آن را مستعد شستشو در آب های زیرزمینی می کند. آب های زیرزمینی آلوده می تواند خطر قابل توجهی در معرض قرار گرفتن داشته باشد، به ویژه هنگامی که به عنوان منبع آب آشامیدنی استفاده می شود. صنایع مختلف، از جمله تولید، تولید مواد شیمیایی و تأسیسات دفع زباله، به عنوان عوامل بالقوه در آلودگی آب‌های زیرزمینی شناسایی شده‌اند.

محصولات مصرفی

برخی از محصولات مصرفی، به ویژه اقلام مراقبت شخصی، ممکن است حاوی سطوح پایین 1،4-دی اکسان نیز باشند. می توان آن را به عنوان یک ناخالصی در لوازم آرایشی، شامپو، مواد شوینده و پاک کننده ها یافت. اگرچه در غلظت‌های کم وجود دارد، اما استفاده طولانی مدت از این محصولات می‌تواند به قرار گرفتن در معرض تجمعی کمک کند.

خطرات سلامتی

 1،4-دی اکسان بر اساس مطالعات گسترده حیوانی به عنوان یک سرطان‌زای احتمالی انسانی طبقه‌بندی می‌شود. با آسیب کبد و کلیه و همچنین ایجاد سرطان در حیوانات آزمایشگاهی مرتبط است. علاوه بر این، در صورت تماس مستقیم یا استنشاق می تواند باعث تحریک پوست و مجاری تنفسی شود.

قرارگیری در معرض بیماری در محل کار

کارگران در صنایعی که از این ماده شیمیایی استفاده یا تولید می شود ممکن است با خطرات مواجهه شغلی مواجه شوند. قرار گرفتن در معرض طولانی مدت از طریق استنشاق یا تماس با پوست می تواند منجر به اثرات نامطلوب سلامتی شود. اقدامات ایمنی شغلی، مانند پوشیدن تجهیزات حفاظتی مناسب و اطمینان از تهویه مناسب، در به حداقل رساندن سطوح قرار گرفتن در معرض بسیار مهم هستند.

اثرات زیست محیطی

جدا از خطرات بالقوه برای سلامتی انسان، 1،4-دی اکسان همچنین می تواند پیامدهای زیست محیطی قابل توجهی داشته باشد. به دلیل حلالیت بالای آن در آب، می تواند آب های سطحی را آلوده کند که منجر به اثرات نامطلوب بر زندگی آبزیان می شود. تداوم آن در محیط می تواند منجر به آلودگی طولانی مدت آب های زیرزمینی شود و خطراتی را هم برای اکوسیستم ها و هم برای منابع آب آشامیدنی ایجاد کند.

مقررات و رهنمودها

چارچوب نظارتی پیرامون 1،4-دی اکسان بین کشورها و مناطق متفاوت است. در ایالات متحده، آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) حد توصیه ای آب آشامیدنی را 0.35 قسمت در میلیارد (ppb) برای این ترکیب تعیین کرده است. با این حال، محدودیت های نظارتی برای سطوح مجاز در سایر محصولات مصرفی هنوز تعیین نشده است. ایالت ها و سازمان های مختلف دستورالعمل ها و مقرراتی را برای محدود کردن انتشار و استفاده از 1،4-دی اکسان در فرآیندهای صنعتی اجرا کرده اند.

استراتژی های کاهش

تلاش‌هایی برای محدود کردن انتشار و قرار گرفتن در معرض 1،4-دی اکسان از طریق استراتژی‌های مختلف کاهش انجام می‌شود. این شامل:

تصفیه آب پیشرفته: اجرای فن آوری های تصفیه پیشرفته برای حذف 1،4-دی اکسان از منابع آب آلوده، از جمله فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته و سیستم های فیلتر کربن فعال

 کنترل منبع: تشویق صنایع به اتخاذ جایگزین های ایمن تر برای 1،4-دی اکسان یا بهینه سازی فرآیندهای تولید برای به حداقل رساندن تولید و انتشار آن

 پایش و آزمایش: نظارت و آزمایش منظم منابع آب، محصولات مصرفی و تخلیه های صنعتی برای اطمینان از انطباق با مقررات و دستورالعمل های تعیین شده

 آگاهی و آموزش عمومی: افزایش آگاهی عمومی در مورد خطرات بالقوه مرتبط با این ماده و ترویج انتخاب آگاهانه مصرف کنندگان برای محصولات ایمن تر.

نتیجه

1،4-دی اکسان یک ماده شیمیایی صنعتی که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، خطرات بالقوه ای برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد می کند. اجرای مقررات سختگیرانه، استراتژی های کاهش و برنامه های نظارتی برای کاهش قرار گرفتن در معرض و جلوگیری از آلودگی بسیار مهم است. ادامه تحقیق و توسعه جایگزین‌های ایمن‌تر می‌تواند به به حداقل رساندن استفاده و انتشار 1،4-دی اکسان کمک کند و منجر به آینده‌ای سالم‌تر و پایدارتر شود.

مترادف ها:1،4-دیوکساسیکلو هگزان، 1،4-دی اکسان، پی دی اکسان، تاج-2، دی اتیلن دی اکسید، دی اتیلن اتر، حلال دی اکسان