دسته بندی: ا د ت آ (EDTA)

ا د ت آ (EDTA)

ا د ت آ (EDTA) یا اتیلن‌دی‌آمین‌تترااستیک اسید، یک ترکیب شیمیایی است که به عنوان یک عامل کی‌لیت‌کننده قدرتمند عمل می‌کند. این ماده به دلیل توانایی بالایی که در باند شدن با یون‌های فلزی دارد، در بسیاری از صنایع و کاربردهای آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص فیزیکی و شیمیایی ا د ت آ (EDTA)

• فرمول شیمیایی: C10H16N2O8
• وزن مولکولی: 292.24 g/mol
• شکل ظاهری: پودر سفید کریستالی
• حلالیت: به خوبی در آب حل می‌شود، اما در الکل و حلال‌های آلی نامحلول است.
• نقطه ذوب: بیش از 200 درجه سانتی‌گراد (با تجزیه)
• pH (محلول 1% در آب): حدود 4.3

ساختار مولکولی ا د ت آ (EDTA)

ساختار مولکولی EDTA شامل چهار گروه کربوکسیلات (-COOH) و دو گروه آمینی (-NH2) است که به یک اسکلت اتیلن متصل شده‌اند. این ساختار به EDTA اجازه می‌دهد که با یون‌های فلزی چند دندانه‌ای باند شده و کمپلکس‌های بسیار پایدار تشکیل دهد.

نحوه تولید و سنتز:

EDTA از واکنش اتیلن دی آمین (ethylenediamine) با کلرو استیک اسید (chloroacetic acid) تولید می‌شود. فرآیند تولید به شرح زیر است:

1. اتیلن دی آمین و کلرو استیک اسید در حضور یک کاتالیزور مناسب (معمولاً قلیایی مانند سدیم هیدروکسید) واکنش می‌دهند.
2. محصول نهایی پس از واکنش با استفاده از فرآیندهای جداسازی و خالص‌سازی، به صورت EDTA کریستالی تولید می‌شود.

بازار فروش:

EDTA به دلیل کاربردهای گسترده‌ای که در صنایع مختلف دارد، در بازار جهانی به طور گسترده‌ای عرضه می‌شود. این ماده در صنایع شیمیایی، نساجی، دارویی، کشاورزی، و بهداشتی کاربرد دارد. کشورهای اصلی تولیدکننده EDTA شامل چین، ایالات متحده، و کشورهای اروپایی هستند.

انبارش و حمل و نقل:

• انبارش: EDTA باید در ظروف مقاوم به هوا و رطوبت و در مکان‌های خشک و خنک نگهداری شود. ظروف باید کاملاً بسته باشند تا از جذب رطوبت جلوگیری شود.
• حمل و نقل: این ماده به صورت پودر یا محلول آبی حمل می‌شود. هنگام حمل و نقل باید از تماس با مواد ناسازگار و نشت به محیط زیست جلوگیری شود.

ملاحظات ایمنی:

• سمیت: EDTA به طور کلی به عنوان یک ماده با سمیت پایین برای انسان‌ها شناخته می‌شود. با این حال، تماس طولانی مدت یا بلعیدن مقادیر زیاد آن ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش، پوست و چشم‌ها شود.
• اقدامات احتیاطی: هنگام کار با EDTA، استفاده از تجهیزات حفاظت شخصی مانند دستکش و عینک ایمنی توصیه می‌شود. در صورت تماس با پوست یا چشم‌ها، باید محل تماس با آب فراوان شسته شود.

اثرات زیست محیطی:

• تجزیه‌پذیری: EDTA در محیط زیست به سختی تجزیه می‌شود و می‌تواند به مدت طولانی در محیط باقی بماند. این ویژگی باعث می‌شود تا نگرانی‌هایی درباره تاثیرات آن بر اکوسیستم‌ها وجود داشته باشد.
• آبزیان: EDTA می‌تواند با یون‌های فلزی در آب باند شود و ممکن است برای برخی از گونه‌های آبزی سمی باشد. بنابراین، دفع آن باید با دقت انجام شود تا از آلودگی آب‌ها جلوگیری شود.
• خاک: EDTA می‌تواند به مواد معدنی خاک باند شود و ممکن است تاثیرات نامطلوبی بر روی ریزموجودات خاک و فرآیندهای بیوشیمیایی در خاک داشته باشد.

نتیجه‌گیری:

EDTA یک عامل کی‌لیت‌کننده قوی با کاربردهای گسترده در صنایع مختلف است. اگرچه این ماده به طور کلی دارای سمیت پایینی است، اما به دلیل تجزیه‌پذیری پایین و پتانسیل برای ایجاد مشکلات زیست محیطی، باید با احتیاط و رعایت مقررات زیست محیطی استفاده و دفع شود.