ا د ت آ (EDTA) چیست؟
آیا تا به حال به یک ماده شیمیایی فکر کرده‌اید که بتواند یون‌های فلزی را مثل یک قفل و کلید در دست بگیرد و از هرگونه دست‌درازی بیرونی جلوگیری کند؟ بله، این ماده ا د ت آ (EDTA) است که همچون یک شیمیدان حرفه‌ای عمل کرده و قدرت بی‌نظیری در کی‌لیت کردن یا به عبارت ساده‌تر، گرفتن و نگه‌داشتن یون‌های فلزی دارد.
ا د ت آ (EDTA) یا همان اتیلن‌دی‌آمین‌تترااستیک اسید، یک ترکیب شیمیایی است که توانایی فوق‌العاده‌ای در باند شدن با یون‌های فلزی دارد. به همین دلیل، در صنایع مختلف از جمله داروسازی، کشاورزی، صنایع غذایی و آزمایشگاهی کاربرد فراوانی دارد. این ترکیب با قدرت شگفت‌انگیزش در کنترل و کی‌لیت کردن یون‌های فلزی، به یکی از مواد حیاتی در صنایع مختلف تبدیل شده است.
خواص فیزیکی و شیمیایی ا د ت آ (EDTA)
EDTA به عنوان یک ماده شیمیایی با خواص خاص، در دنیا از شهرت زیادی برخوردار است. از این رو، خوب است که برخی از ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی آن را بیشتر بشناسیم:
- فرمول شیمیایی: C₁₀H₁₆N₂O₈
- وزن مولکولی: 292.24 g/mol
- شکل ظاهری: پودر سفید کریستالی (که حتی در ظاهرش هم قدرتمند به نظر می‌رسد!)
- حلالیت: در آب به راحتی حل می‌شود، اما در الکل و حلال‌های آلی حل نمی‌شود.
- نقطه ذوب: بیش از 200 درجه سانتی‌گراد (البته نه برای کسانی که به راحتی مواد شیمیایی را در دمای معمولی می‌خواهند ذوب کنند!)
- pH (محلول 1% در آب): حدود 4.3 (نه اسیدی، نه بازی، به نوعی در میانه راه است!)
ساختار مولکولی EDTA
ساختار مولکولی EDTA به شدت پیچیده است و همانند یک ماشین پیچیده، با چهار گروه کربوکسیلات (-COOH) و دو گروه آمینی (-NH₂) به یک اسکلت اتیلن متصل شده است. این طراحی شیمیایی به EDTA اجازه می‌دهد که مانند یک دندان‌گیر قوی با یون‌های فلزی چند دندانه‌ای پیوند برقرار کرده و کمپلکس‌های پایدار و پرقدرت بسازد.
کاربردهای ا د ت آ (EDTA)
بیایید به دنیای کاربردهای EDTA نگاهی بیندازیم. این ماده شیمیایی مثل یک آچار فرانسه است که در بسیاری از صنایع و کاربردهای آزمایشگاهی استفاده می‌شود:
1. صنایع غذایی:
- نگهدارنده: EDTA به عنوان یک نگهدارنده قدرتمند در صنایع غذایی کاربرد دارد. این ماده از تغییر رنگ، طعم و همچنین از فساد محصولات غذایی جلوگیری می‌کند. البته در کنار این‌ها، EDTA نقش مهمی در جلوگیری از اکسیداسیون چربی‌ها و روغن‌ها دارد، به این معنی که می‌تواند تازگی و طراوت محصولات غذایی را بیشتر حفظ کند.
2. صنایع دارویی و پزشکی:
- درمان مسمومیت فلزات سنگین: یکی از مهم‌ترین کاربردهای EDTA در پزشکی، استفاده از آن به عنوان عامل کی‌لیت‌کننده برای درمان مسمومیت با فلزات سنگین مانند سرب، جیوه و کادمیوم است. به کمک این ماده شیمیایی، فلزات مضر از بدن دفع می‌شوند.
- محلول‌های تزریقی: در برخی از محلول‌های تزریقی، EDTA برای حفظ پایداری و جلوگیری از تشکیل رسوبات استفاده می‌شود.
3. آزمایشگاه‌ها:
- تجزیه و تحلیل شیمیایی: یکی دیگر از کاربردهای جذاب EDTA، استفاده از آن در آزمایشگاه‌هاست. این ماده در تجزیه و تحلیل شیمیایی به ویژه در تعیین سختی آب و اندازه‌گیری یون‌های فلزی مختلف به کار می‌رود.
- نگهدارنده نمونه‌های خون: در آزمایشگاه‌ها، EDTA در لوله‌های آزمایش خون برای جلوگیری از لخته شدن خون و حفظ کیفیت نمونه‌های خون استفاده می‌شود.
4. صنایع نساجی:
- تثبیت رنگ‌ها: EDTA در صنایع نساجی به کار می‌رود تا رنگ‌های پارچه‌ها تثبیت شوند و از رسوب مواد معدنی که باعث کاهش کیفیت رنگ می‌شوند، جلوگیری شود.
5. صنایع کاغذ و پالپ:
- پالایش و سفید کردن: در صنایع کاغذسازی، EDTA به حذف یون‌های فلزی که کیفیت کاغذ را پایین می‌آورند کمک می‌کند و در نتیجه موجب بهبود کیفیت کاغذ و فرآیند سفید کردن می‌شود.
6. کشاورزی:
- کودهای شیمیایی: EDTA به عنوان یک عامل کی‌لیت‌کننده در کودهای شیمیایی استفاده می‌شود و به گیاهان کمک می‌کند تا مواد مغذی را بهتر جذب کنند.
- تصفیه آب: در تصفیه آب کشاورزی، EDTA به حذف یون‌های فلزی مضر کمک می‌کند تا کیفیت آب بهبود یابد.
7. صنایع بهداشتی و آرایشی:
- محصولات آرایشی: EDTA در محصولات آرایشی و بهداشتی برای جلوگیری از تغییر رنگ، فساد و بهبود پایداری فرمولاسیون‌ها به کار می‌رود.
8. تصفیه آب:
- کی‌لیت کردن فلزات سنگین: در سیستم‌های تصفیه آب، EDTA به کی‌لیت کردن فلزات سنگین کمک می‌کند و از رسوب‌گذاری آن‌ها جلوگیری می‌کند.
9. شوینده‌ها:
- مواد شوینده خانگی و صنعتی: EDTA در مواد شوینده خانگی و صنعتی برای حذف یون‌های فلزی مضر که کارایی شوینده‌ها را کاهش می‌دهند، استفاده می‌شود.
نحوه تولید و سنتز EDTA
فرآیند تولید EDTA از واکنش اتیلن دی آمین (ethylenediamine) با کلرو استیک اسید (chloroacetic acid) در حضور یک کاتالیزور قلیایی مانند سدیم هیدروکسید به دست می‌آید. محصول نهایی پس از فرآیندهای جداسازی و خالص‌سازی به صورت EDTA کریستالی تولید می‌شود.
بازار فروش
با توجه به کاربردهای متنوع و گسترده‌ای که EDTA دارد، این ماده در بازار جهانی عرضه می‌شود. کشورهایی مانند چین، ایالات متحده و کشورهای اروپایی از تولیدکنندگان اصلی EDTA هستند. این ماده به دلیل خاصیت کی‌لیت‌کنندگی خود در صنایع مختلف از جمله شیمیایی، دارویی، کشاورزی و غذایی استفاده می‌شود.
انبارش و حمل و نقل
- انبارش: برای نگهداری EDTA باید آن را در ظروف مقاوم به هوا و رطوبت و در مکان‌های خشک و خنک نگهداری کرد تا از جذب رطوبت جلوگیری شود.
- حمل و نقل: این ماده به صورت پودر یا محلول آبی حمل می‌شود و در هنگام حمل باید از تماس با مواد ناسازگار و نشت به محیط زیست جلوگیری شود.
ملاحظات ایمنی
EDTA به طور کلی ماده‌ای با سمیت پایین برای انسان‌ها شناخته می‌شود. اما در صورت تماس طولانی مدت یا بلعیدن مقادیر زیاد آن، ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش، پوست و چشم‌ها شود. پس همیشه هنگام کار با EDTA از تجهیزات حفاظت شخصی مانند دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید.
اثرات زیست محیطی
یکی از نگرانی‌های زیست‌محیطی EDTA، تجزیه‌پذیری پایین آن است. این ماده به راحتی تجزیه نمی‌شود و ممکن است تاثیرات منفی بر اکوسیستم‌ها و منابع آبی بگذارد. بنابراین باید در دفع آن دقت ویژه‌ای داشت تا از آلودگی محیط زیست جلوگیری شود.
نتیجه‌گیری
EDTA یک عامل کی‌لیت‌کننده قدرتمند است که در بسیاری از صنایع مانند داروسازی، کشاورزی، صنایع غذایی، آزمایشگاه‌ها و بهداشت و آرایش کاربرد دارد. این ماده نه تنها به بهبود فرآیندهای صنعتی کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در افزایش کیفیت محصولات ایفا می‌کند. اما باید مراقب بود که در استفاده و دفع این ماده شیمیایی، اصول ایمنی و محیط زیستی به دقت رعایت شوند.
چرا از لوک آزما خرید کنیم؟
حالا که با دنیای جذاب و کاربردی EDTA آشنا شدید، وقتش رسیده که با خیالی آسوده از سایت لوک آزما خرید کنید. اگر به دنبال خرید EDTA با بهترین قیمت، کیفیت و اطلاعات کامل هستید، لوک آزما انتخابی عالی است. این سایت به شما این امکان را می‌دهد که به راحتی قیمت‌ها را استعلام کنید، درصد خلوص، بسته‌بندی، گرید و دیگر ویژگی‌ها را مقایسه کرده و در نهایت بهترین تصمیم را بگیرید.
- ارسال سریع و مطمئن
- پشتیبانی و مشاوره 24 ساعته
- تنوع محصولات
- اطلاعات شفاف و دقیق
با قیمت‌های مناسب و دسترسی آسان به تمامی اطلاعات مورد نیاز، دیگر نیازی به نگرانی نیست. خریدی مطمئن و به‌صرفه از لوک آزما، فقط چند کلیک با شما فاصله دارد!
